Stemming

Twee weken te gaan nog voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Nog maar weinig folders in de bus gekregen. Gelukkig misschien.

Hoewel, vroeger puilden de bussen uit van politieke beloften, nu moet je ze zelf gaan zoeken op de sociale media: wat niet op/in de media staat, bestaat niet! ( … de partijen die naar de burger gaan…)

Hier heerst er al gedurende enige weken een grote zenuwachtigheid.

De “posts” van de partijen en individuele kandidaten produceren zodanig veel “ruis” dat het moeilijk is enig inzicht in de verschillen tussen de partijstandpunten te krijgen. In de bollenwinkel van de politiek lijkt het aanbod veel van hetzelfde te zijn, zo is de indruk althans.

Bovendien vraagt het enig zoekwerk. Blijkbaar zijn al deze boodschappen dus gericht aan het eigen publiek, dat de eigen partijsite wel weet te vinden. Hoe bereiken de partijen echter de vlottende, onbesliste kiezer, die finaal het verschil zal maken tussen winnen of verliezen? Wij deden daarom beroep op chatGPT (Open AI) om ons wegwijs te maken doorheen de plethora van beloften en goede intenties.

De tekst is een integratie van het antwoord van chat GPT op twee vragen:

- vergelijk de verkiezingsprogramma’s 2024 gemeente Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht 

- wat zijn de specifieke verschilpunten tussen deze 5 partijen

chatGPT zei (beter dan wij het hadden gekund):

Vergelijking verkiezingsprogramma’s

Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2024 in de fusiegemeente Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht presenteren verschillende partijen hun programma’s, die focussen op lokale kwesties zoals mobiliteit, duurzaamheid, sociale cohesie en economie. Hieronder volgt een samenvatting van enkele belangrijke thema's uit de verkiezingsprogramma’s van de partijen.

1. N-VA Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht

De N-VA richt zich sterk op economische groei, mobiliteit en duurzaamheid:

• Mobiliteit: De partij wil investeren in slimme verkeersoplossingen, zoals sensoren voor betere verkeerssturing en beheer van parkeerplaatsen. Dit moet vooral helpen bij het soepel laten verlopen van verkeer tijdens wegwerkzaamheden. De focus ligt dus op technologie en het aanpakken van sluipverkeer met infrastructuurprojecten.
• Economie: N-VA ziet kansen in samenwerking met de legerkazerne in Burcht om werkgelegenheid en lokale bedrijvigheid te stimuleren (ondersteunen van ondernemers). Daarnaast wordt landbouw als zowel een economische als toeristische troef gepresenteerd, waarbij duurzame oplossingen voor waterbeheer en landgebruik centraal staan.
• Duurzaamheid: Ze zetten in op hernieuwbare energie en energie-efficiëntie via projecten zoals een energieloket voor advies en groepsaankopen​.

2. 'Wij, Samen Sterk' (CD&V en Open Vld)

Deze partij legt de nadruk op het behouden van het lokale karakter van de deelgemeenten en sociale inclusie:

• Lokale dienstverlening: Ze willen in elke deelgemeente een vast loket, bibliotheekfiliaal en wijkkantoor van de politie realiseren. Ook wordt een betere dienstverlening via het Sociaal Huis en flexibele kinderopvang benadrukt.
• Mobiliteit: Er is een focus op het terugdringen van sluipverkeer via ANPR-camera’s en tonnageverboden, en ze pleiten voor een verbeterde busverbinding tussen Kruibeke en Beveren.
• Sociale cohesie: De partij wil buurtnetwerken versterken en de veiligheid verhogen met initiatieven zoals buurtinformatienetwerken. Ondersteuning van plaatselijke verenigingen en investering in een sterk sociaal beleid met flexibele kinderopvang en lokaal werk
• Openbare ruimte en woningbouw

Behoud van de open ruimte en betaalbare kavels voor jongeren.

Beide partijen delen het belang van mobiliteit en duurzaamheid, maar de accenten liggen anders. N-VA legt meer nadruk op technologie en economische groei, terwijl 'Wij, Samen Sterk' focust op sociale cohesie en behoud van lokale identiteit.

3. Groen&Co

Groen legt sterk de nadruk op duurzaamheid en sociaal beleid. Belangrijkste thema’s zijn:

• Klimaat en duurzaamheid: Klimaat staat bovenaan. Ze willen inzetten op meer groene ruimte, duurzame energieprojecten en mobiliteit zonder fossiele brandstoffen. Groene zones zijn belangrijker dan nieuwe bouwprojecten.
• Sociale inclusie: Gericht op sociale gelijkheid. De partij benadrukt toegankelijkheid voor iedereen, met extra aandacht voor betaalbare huisvesting en sociale voorzieningen
• Mobiliteit: Groen&Co wil fietsveiligheid en openbaar vervoer verbeteren, met meer autovrije zones en investeringen in infrastructuur voor duurzame mobiliteit.

4. Vooruit

Vooruit zet zich sterk in voor een inclusieve samenleving. Enkele van hun speerpunten:

• Sociale gelijkheid: Ze willen investeren in betaalbare kinderopvang, publieke gezondheidszorg en ondersteuning van werkzoekenden. Ook benadrukken ze het belang van betaalbare huisvesting en de aanpak van leegstand.
• Mobiliteit: Vooruit pleit voor verbeterd openbaar vervoer en meer aandacht voor de fietsers en voetgangers, met een focus op verkeersveiligheid en de strijd tegen sluipverkeer​. Dus: betere busverbindingen en fietsinfrastructuur om de verkeersveiligheid te verhogen, vooral in de dorpskernen.

5. Vlaams Belang

Vlaams Belang richt zich vooral op thema’s zoals veiligheid en Vlaamse onafhankelijkheid. Hun standpunten omvatten:

• Veiligheid: Ze willen een hardere aanpak van criminaliteit, inclusief strengere maatregelen tegen wat zij zien als overlast en misdrijven door migranten.
• Lokale autonomie: Vlaams Belang pleit voor een versterking van de lokale autonomie en wil minder inmenging van de federale overheid.
• Migratie: Ze staan voor strikte migratiecontroles en willen dat lokale sociale voorzieningen primair ten goede komen aan autochtone bewoners

Belangrijkste Verschillen:

• Klimaat en duurzaamheid is een speerpunt voor Groen&Co 
• Groen&Co en Vooruit delen veel gemeenschappelijke standpunten op het gebied van duurzaamheid en sociale gelijkheid, maar Groen&Co legt iets meer nadruk op klimaatmaatregelen.
• Vooruit en 'Wij, Samen Sterk' leggen de nadruk op sociale gelijkheid en lokale inclusie, met nadruk op dienstverlening en betaalbare huisvesting. 
• N-VA richt zich meer op economische groei en veiligheid, waarbij het technologie en infrastructuur combineert met economische stimulansen.
• Vlaams Belang biedt een contrasterende visie, met nadruk op veiligheid, migratiebeperkingen en een nationale focus, waarbij sociale vraagstukken worden bekeken vanuit hun visie op Vlaamse autonomie.  Het besteedt weinig aandacht aan klimaat en duurzaamheid.

Gebaseerd op een vergelijking tussen volgende 7 websites

Natuurlijk blijven  deze voornemens en grote principes vooral in het ijle steken. Om nog niet te spreken over de holle nietsbetekenende slogans: “Verbindend in daadkracht”: is het niet eerder: daadkracht door verbinding? Of “Het beste van drie”: is dat wel genoeg?.....Of: “Beveren-Kruibeke- Zwijndrecht weer van ons”, terwijl deze regio nooit van ons is geweest, maar altijd de speelbal van machtszoekers: het zal altijd een kunstmatige creatie blijven!

Om de posities van de partijen meer concreet en tastbaar te maken hebben wij ons licht opgestoken bij de “Gemeentestemtest”, ontwikkeld door De Standaard/Het Nieuwsblad.

(Intussen werden ook gemeentetesten en stemtesten ontworpen door De Morgen en het Laatste nieuws. Als de kiezer maar niet “overstemd” geraakt).

Uit de 75 standpunten/maatregelen, aan elke gemeente en partij voorgelegd, werden uiteindelijk 25 standpunten geselecteerd, waarbij de partijen het meest van elkaar verschillen. (Hoewel het ook nuttig is de 50 standpunten waarover consensus is, te kennen, werden deze , zelfs op onze vraag aan de redactie, niet meegedeeld).

Zo wordt het specifieke profiel van elke partij duidelijk.

Dat betekent dus wel dat op 2/3 van de standpunten, er een overeenstemming is. Je vraagt je af waarom er dan nog verkiezingen nodig zijn.

Gelukkig is er toch nog voor één derde de nodige strijdruimte, essentieel voor een democratie, waarin verschillende visies worden geconfronteerd, om finaal tot de beste keuze (oplossing) te kunnen komen.

Hier volgen de resultaten van de Stemtest. De standpunten van de partijen, zoals zij zichzelf hebben gepositioneerd, worden hier weergegeven.

Een stemtest heeft uiteraard ook zijn beperkingen. De partijen en de kiezers worden in een beperkt aantal hokjes gestoken.

Maar in werkelijkheid verloopt besluitvorming (op politiek niveau) en beslissing (op individueel niveau) veel genuanceerder. In de zin zelfs dat de antwoordcategorieën “eerder eens/eerder oneens” zoveel ruimte laten voor nuance en compromissen, dat beide categorieën zelfs verwisselbaar worden.

Daarom hebben we de antwoorden teruggebracht op een schaal van 0 tot 3 .

Helemaal oneens is 0; eerder oneens: 1;eerder eens: 2; helemaal eens:3

De cijfers geven dus een gradatie aan in een bepaalde stelling. Visueel wordt het ook veel duidelijker waar een partij voor staat.

Sommige stellingen werden samengevoegd, zodat er een bepaalde dimensie wordt aangegeven (vb: de ene partij is meer sanctioneringsgericht dan de andere). Een bepaalde maatregel staat niet op zich, maar hangt samen met andere houdingen of posities.

Bij wijze van voorbeeld worden hier slechts een aantal belangrijke stellingen gevisualiseerd. Soms duiken er verrassende coalities op. Vele stellingen doorkruisen de traditionele links/rechts - as.

Tot slot: wij hopen hierbij bijgedragen te hebben tot het inzichtelijk maken van politieke beleidskeuzen. Ons valt op dat er in de bulk van goede intenties geen voorstellen worden geformuleerd om de positie van de gemeenteraadsleden te versterken en hen te ondersteunen in hun controletaak. Dat is democratie-versterkend. Het inzagerecht is een lachertje: het is precies alsof alle gemeenteraadsleden gepensioneerden of renteniers zijn, die toch niets anders te doen hebben dan in dossiers te pluizen. 

Een andere grote leegte is de afwezigheid van een project dat een echte meerwaarde zou betekenen, dankzij de fusie. Wat zou deze fusie, bovenop de optelsom van alle beleidsopties van de oorspronkelijke gemeenten (want dat is wat deze verkiezingsprogramma’s zijn , kunnen realiseren? Of is het enige grote project, na deze hereniging van de dorpen, die volgens sommige amateur-heemkundigen alle tot het Land van Beveren behoorden, van al die dorpelingen echte Beverenaars te maken?

De droom van Van de Vijver (hij leest “veel boeken van geschiedenis”), die in navolging van Cavour, een Italiaans generaal, bij de éénmaking van Italië, op het einde van de 19 de eeuw, naar de Koning ging en zei: Sire, Italië is nu één, het komt er nu alleen nog op aan Italianen te maken.

De verkiezingsprogramma’s en begeleidende folders lopen ook overvloedig over van  kwaliteiten van de kandidaten (vooral van de gevestigden) als ervaring, expertise, empathie, sociaal engagement,… Bovendien gedragen de uittredende leden van de meerderheid zich als “free riders”. Zij eigenen zichzelf verdiensten toe die door een hogere overheid gerealiseerd zijn (zie o.m. de  eigen beoordeling in het Nieuwsblad). De helft van de opgelijste realisaties zijn initiatieven van de hogere overheid (de herinrichting van de Grote baan in Melsele, de fietssnelwegen, de ondertunnelde spoorwegen, de geluidswand  langs de autostrade in Zwijndrecht,…tot de rateltikkers aan de rode lichten in Melsele).

Een kwaliteit die ontbreekt in de verkiezingsfolders is dus: politieke eerlijkheid.

Durven zeggen waarop het staat wanneer de wish-lijst van de kiezer een grabbelton of schietkraam dreigt te worden van ”grillen”.

Kiezers kunnen ook “free riders” zijn!

HDH, 2/10/2024

Visualisering van beleidsvisies